Geen bestelling: € 0,00
Twee voor de prijs van één — behalve als je een beperking hebt
Een landelijke supermarktketen kwam onlangs met een vrolijke spaaractie: bij voldoende zegels kun je een tweede kaartje gratis krijgen. Twee voor de prijs van één, een sympathiek initiatief, zou je denken. Maar dat blijkt alleen te gelden voor mensen zonder beperking.
“Uw begeleider moet een volledig kaartje kopen”
Normaal gesproken geldt bij deze attractie een belangrijke regel: mensen met een beperking mogen hun begeleider gratis meenemen. Een gebaar dat niets met gunst te maken heeft, maar alles met gelijkwaardigheid. Zonder die regel zouden veel mensen letterlijk niet eens naar binnen kúnnen.
Maar zodra er een supermarktlogo en een kortingsactie bij komen kijken, verandert alles. Ineens geldt de begeleidersregeling niet meer.
De gratis tweede kaart, die voor de meeste bezoekers vanzelfsprekend is, geldt niet voor mensen die afhankelijk zijn van hulp.
Met andere woorden: als je een beperking hebt, moet je nu twee kaartjes betalen in plaats van één. Een pijnlijk contrast met het vrolijke motto van de actie: “Samen eropuit!”
Inclusie, maar alleen als het uitkomt
Dit soort acties laat pijnlijk zien hoe ver we in Nederland nog van echte inclusie verwijderd zijn.
We hebben wetten, beleidsnota’s, en prachtige campagnes over toegankelijkheid, maar zodra er een kortingsactie speelt, valt het masker af.
Want wat zegt dit eigenlijk? Dat mensen met een handicap alleen meedoen zolang ze niet te duur zijn? Dat inclusie prima is, tot het de winst van een campagne beïnvloedt?
Het gaat hier niet om een paar euro. Het gaat om een principe. Een beperking mag nooit een financiële drempel worden om te kunnen deelnemen aan iets wat bedoeld is voor iedereen.
In het buitenland snappen ze het wel
In steden als Londen, Berlijn of Wenen zouden ze zich kapot schamen om zo’n onderscheid te maken. Daar hoort een begeleider gewoon gratis bij, actie of niet.
Omdat men daar begrijpt dat toegankelijkheid geen optioneel extraatje is, maar een basisvoorwaarde.
In Canada of Scandinavië wordt er nog een stap verder gegaan: niet alleen de toegang, maar ook wachtrijen, routes, en voorzieningen worden zo ingericht dat iedereen kan meedoen.
Je hoeft niet te smeken om een uitzondering, het is er gewoon.
En dan kijk je naar Nederland, waar we het hebben over “gelijke kansen” maar blijkbaar nog moeten uitleggen dat iemand met een handicap geen tweepersoonskorting mág hebben, omdat die tweede persoon “begeleider” heet.
Een schrijnend signaal
Wat het extra wrang maakt, is dat deze actie bedoeld was als vrolijke, verbindende campagne. Een gezinsuitje, een vriendendag, een dagje plezier.
Maar voor mensen met een beperking wordt het iets heel anders: een pijnlijk moment waarop ze wéér geconfronteerd worden met het feit dat ze er niet helemaal bij horen.
Een beperking is al belastend genoeg. Maar nu wordt het bijna bestraft met een extra kaartje, letterlijk.
Een kleine regel, een groot verschil
Het had zó eenvoudig anders gekund. Eén duidelijke zin in de voorwaarden: “Begeleiders van bezoekers met een beperking behouden hun gratis toegang, ook tijdens deze actie.”
Dat was genoeg geweest om te laten zien dat je als organisatie begrijpt wat inclusie betekent. Maar die regel ontbreekt. En daardoor worden mensen nu gedwongen extra te betalen, alleen omdat ze niet zelfstandig door het museum kunnen bewegen.
Nederland en de illusie van gelijkheid
We houden in Nederland van het woord “inclusie”. Het staat in beleid, in campagnes, in toespraken. Maar de praktijk is vaak onthutsend simpel: als er geld mee gemoeid is, verdwijnt de menselijkheid.
En zo wordt een vrolijke spaaractie ineens een spiegel van onze samenleving. Een spiegel die laat zien dat toegankelijkheid in dit land nog steeds iets is wat erbij gedaan wordt — als het uitkomt.
Totdat we het vanzelfsprekend vinden dat iemand met een beperking dezelfde rechten heeft als ieder ander, blijven we steken in mooie praatjes. Een tweede kaartje gratis, behalve als je een handicap hebt, dat zegt eigenlijk alles.
